Zmiany w zasiłkach macierzyńskich od 17 czerwca 2013 r.

Urlopu dodatkowego pracodawca udziela jednorazowo lub w dwóch częściach, na pisemny wniosek pracownicy lub pracownika składany w terminie nie krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu. 

Ustawa wprowadza nowy urlop – urlop rodzicielski i zasiłek macierzyński za jego okres. Przysługuje on bezpośrednio po wykorzystaniu dodatkowego urlopu macierzyńskiego w pełnym wymiarze. Urlop rodzicielski i zasiłek macierzyński za jego okres przysługuje w wymiarze 26 tygodni, niezależnie od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie lub przyjętych na wychowanie (w wieku odpowiednio do 7 lub do 10 roku życia). 

Urlop rodzicielski: 

• udzielany jest jednorazowo albo nie więcej niż trzech częściach, w wymiarze wielokrotności tygodnia, 

• każda z części nie może być krótsza niż 8 tygodni, 

• części urlopu mają przypadać bezpośrednio jedna po drugiej.

Z urlopu mogą korzystać jednocześnie oboje rodzice dziecka, łączny wymiar urlopu obojga rodziców nie może przekraczać maksymalnego wymiaru, tj. 26 tygodni (czyli, jeśli np. oboje rodzice decydują się w tym samym czasie przebywać na urlopie rodzicielskim, jego wymiar dla każdego z rodziców wynosi 13 tygodni). 

Urlop rodzicielski jest udzielany na wniosek pracownika złożony w terminie nie krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu. Do wniosku powinno być dołączone pisemne oświadczenie o braku zamiaru korzystania w okresie wskazanym we wniosku z urlopu rodzicielskiego przez drugiego z rodziców albo o okresie, w którym drugi z rodziców zamierza korzystać z tego urlopu. 

Nowe regulacje mają zastosowanie do osób, których dzieci urodziły się po 31 grudnia 2012 r., a także do osób, które przyjęły po 31 grudnia 2012 r. na wychowanie dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku, gdy wobec dziecka odroczono obowiązek szkolny – dziecka w wieku do 10 roku życia i wystąpiły do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia lub przyjęły na wychowanie dziecko jako rodzina zastępcza (z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej). 

Nowe przepisy obejmują: 

• osoby, którym dziecko urodzi się (lub przyjmą dziecko na wychowanie) po 16 czerwca br.; 

• osoby korzystające w dniu 17 czerwca 2013 r. z zasiłku macierzyńskiego za tzw. „podstawowy okres”. W przypadku pracownic (pracowników), którym okres zasiłku macierzyńskiego kończy się do 30 czerwca 2013 r. wypłata zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu dodatkowego (w nowym wymiarze) nastąpi po złożeniu przez nich pisemnego wniosku o urlop dodatkowy w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu, a w przypadku osób niebędących pracownikami – na ich pisemny wniosek o wypłatę zasiłku złożony przed rozpoczęciem korzystania z zasiłku za ten okres, następnie osoby te mogą wystąpić o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego;

• osoby korzystające w dniu 17 czerwca 2013 r. z zasiłku macierzyńskiego za okres dodatkowego urlopu. Osoby te mają prawo do „uzupełniającej” części zasiłku macierzyńskiego za okres tego urlopu w wymiarze różnicy między nowym a dotychczasowym wymiarem oraz do zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego. Pisemny wniosek o udzielenie „uzupełniającej” części urlopu dodatkowego powinien być złożony przez pracownice nie później niż do dnia zakończenia urlopu dodatkowego w dotychczasowym wymiarze (np. gdy pracownicy udzielono urlopu dodatkowego do 17 czerwca br., z wnioskiem o dodatkowe 2 tygodnie powinna wystąpić w dniu 17 czerwca br.), a osoby niebędące pracownikami – pisemny wniosek o wypłatę zasiłku powinny złożyć przed rozpoczęciem korzystania z zasiłku za ten okres. Następnie osoby te mogą wystąpić o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego - nie później niż do dnia zakończenia wydłużonego okresu zasiłku macierzyńskiego;

• osoby, którym dziecko urodziło się lub zostało przyjęte na wychowanie po dniu 31 grudnia 2012 r., niepobierające zasiłku macierzyńskiego w dniu 17.06.2013 r. Osoby te mają prawo do „uzupełniającej” części zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu dodatkowego w wymiarze różnicy między nowym a dotychczasowym wymiarem oraz do zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego (w przypadku tych osób wystąpi przerwa między wykorzystanym dotychczas urlopem dodatkowym i urlopem dodatkowym „uzupełniającym”). Pisemny wniosek o udzielenie „uzupełniającej” części urlopu dodatkowego, a w przypadku osób niebędących pracownikami – pisemny wniosek o wypłatę zasiłku za dodatkowy okres powinien być złożony nie później niż w ciągu 7 dni od dnia wejścia w życie ustawy, tj. nie później niż do 24 czerwca 2013 r.

  Następnie osoby te mogą wystąpić o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego - nie później niż do dnia zakończenia wydłużonego okresu zasiłku macierzyńskiego.

Na początek ważna informacja dla wszystkich mam, które aktualnie pobierają zasiłek macierzyński (wynikający z przebywania na podstawowym urlopie macierzyńskim, który wynosi 20 tygodni lub na dodatkowym urlopie, wynoszącym obecnie maksymalnie 4 tygodnie; okresy te są dłuższe, gdy urodzą się bliźnięta lub więcej dzieci). Otóż aby skorzystać z zupełnie nowego rozwiązania, jakim jest urlop rodzicielski, należy najpierw w pełni wykorzystać dodatkowy urlop macierzyński, który od 17 czerwca zostaje wydłużony z 4 do 6 tygodni (i do 8 tygodni w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie). Urlopu dodatkowego pracodawca udziela na pisemny wniosek pracownicy lub pracownika składany w terminie nie krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu (dotychczas okres ten wynosił 7 dni). Pracownik ojciec dziecka ma prawo do korzystania z urlopu odatkowego i zasiłku macierzyńskiego, w przypadku gdy z uprawnień tych nie korzysta pracownica matka dziecka. Rodzice mogą dzielić się uprawnieniami w ramach podanego wyżej wymiaru urlopu i zasiłku.