Zrównoważone finansowanie w branży ubezpieczeniowej

Unia Europejska od wielu lat promuje ideę ekologicznej i zrównoważonej gospodarki. Zrównoważone finansowanie (sustainable finance) wpisuje się w dotychczasowe działania, ale oznacza też spore zmiany dla firm z branży finansowej i ubezpieczeniowej. Na co muszą przygotować się firmy ubezpieczeniowe?

Sustainable finance w ubezpieczeniach – rys historyczny

Choć idea zrównoważonego finansowania (sustainable finance) nie ma długiej historii, obecnie jest ona intensywnie rozwijana. Jej podwalinami są dwa porozumienia z 2015 r., które nadały kształt dyskusji. Pierwsze stanowi agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030, którą przyjęli przywódcy państw należących do Organizacji Narodów Zjednoczonych. Drugim jest Porozumienie paryskie w sprawie zmian klimatu zatwierdzone przez niemal 200 krajów.

Wspomniane międzynarodowe porozumienia były asumptem dla organizacji unijnych, które zaczęły opracowywać własne strategie zrównoważonego finansowania. W 2016 r. miało miejsce powołanie przez Komisję Europejską Grupy Ekspertów Wysokiego Szczebla ds. zrównoważonego finansowania (High Level Expert Group on Sustainable Finance, HLEG). Jej celem było opracowanie rekomendacji, na bazie których Komisja Europejska sformułuje strategię dla branży finansowej.

W efekcie od 10 marca 2021 r. część firm ubezpieczeniowych zostanie objęta nowymi obowiązkami związanymi z sustainable finance na podstawie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2088 z dnia 7 listopada 2019 r. w sprawie ujawniania informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem w sektorze usług finansowych (Sustainable Finance Disclosure Regulation – SFDR).

Jak należy rozumieć zrównoważone finansowanie w ubezpieczeniach?

Zrównoważone finansowanie (sustainable finance) odnosi się do całej branży finansowej, w tym firm ubezpieczeniowych. Celem wdrożenia zrównoważonego finansowania jest skierowanie strumienia kapitału do tych inwestycji, które w swoich założeniach uwzględniają zrównoważony rozwój, a także mają neutralny wpływ na zmiany klimatyczne.

Jak w praktyce prezentuje się zrównoważone finansowanie w ubezpieczeniach? Wszystkie inwestycje powinny względniać czynniki ESG, czyli środowisko (environmental), społeczeństwo (social) i ład korporacyjny (governance). Zastosowanie wymienionych kryteriów pozwala określić, czy dana inwestycja może mieć udział w zrównoważonym rozwoju. Za tzw. zielone inwestycje uznaje się te, które pozwalają ograniczyć destrukcję środowiska naturalnego (np. pozwalają zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych).

Jeszcze do niedawna brakowało standaryzacji pojęć, w tym terminu „zrównoważony”. Aby zmienić ten stan rzeczy, eksperci przystąpili do stworzenia taksonomii. Aktualnie zapoznać można się m.in. z raportem TEG (Technicznej Grupy Ekspertów), w którym ujęto zalecenia dotyczące technicznych kryteriów, jakie powinny być stosowane przy ocenie działalności z perspektywy celów, czyli ograniczania negatywnego wpływu na środowisko.

Zrównoważone finansowanie w branży ubezpieczeniowej – pierwsze zmiany od marca 2021 r.

Podmioty z branży ubezpieczeniowej (obok banków i spółek notowanych na giełdach w Unii Europejskiej) już od kilku lat są zobowiązane ujawniać w rocznych raportach informacje niefinansowe, czyli przekazywać informacje o tym, jak radzą sobie m.in. z wyzwaniami środowiskowymi. Obowiązek ten wynika z dyrektywy 2014/95/EU – dyrektywy w sprawie sprawozdawczości niefinansowej. Już wkrótce jednak ich obowiązki w tym względzie zostaną rozszerzone.

Z dniem 10 marca 2021 r. w życie wchodzi wspomniane wyżej Rozporządzenie 2019/2088. Nałoży ono nowe wymogi informacyjne na firmy ubezpieczeniowe. Odnoszą się one zarówno do publikacji dodatkowych informacji na stronach internetowych, jak i udzielania ich przed zawarciem umowy z klientem. Na stronach internetowych ubezpieczyciele muszą umieścić informacje na temat:

• strategii odnoszących się do wprowadzania do działalności ryzyk dla zrównoważonego rozwoju (Sustainability Risks),
• niekorzystnych skutków decyzji inwestycyjnych na czynniki zrównoważonego rozwoju (adverse sustainability impacts),
• sposobu zapewnienia spójności polityki wynagrodzeń z wprowadzaniem do działalności ryzyk dla zrównoważonego rozwoju.

Później, bo od 30 czerwca 2021 r., na swoich stronach internetowych oświadczenie na temat tego, czy ich inwestycje nie wpływają niekorzystnie na środowisko i sprawy społeczne zamieszczać będą musieli uczestnicy rynku finansowego, którzy przekroczą na dzień bilansowy średnią liczbę 500 pracowników w ciągu roku obrotowego.

Każda firma ubezpieczeniowa objęta przepisami powyższego Rozporządzenia będzie musiała się też wywiązać z obowiązku poinformowania klienta przed zawarciem umowy o:

• sposobie, w jakim ryzyka dla zrównoważonego rozwoju są wprowadzane w podejmowanych przez nią decyzjach inwestycyjnych lub usługach doradztwa inwestycyjnego, ubezpieczeniowego,
• wyniku oceny prawdopodobnego wpływu ryzyka dla zrównoważonego rozwoju na zwrot z tytułu oferowanych produktów ubezpieczeniowych lub w odniesieniu do których doradza.

Firmy ubezpieczeniowe mają więcej czasu, aby przygotować się do wypełniania nowych obowiązków informacyjnych przed podpisaniem umowy – zgodnie z Rozporządzeniem 2019/2088 termin upływa 30 grudnia 2022 r.

Sustainable finance w ubezpieczeniach – kogo będą dotyczyć zmiany?

Wyżej wymienione obowiązki nie zostały nałożone na wszystkie firmy ubezpieczeniowe. Rozporządzenie 2019/2088 dotyczy tylko tych ubezpieczycieli, którzy oferują ubezpieczeniowe produkty inwestycyjne (Insurance Based Investment Product). Nie ma przy tym znaczenia struktura tych produktów czy docelowa grupa klientów, dla których zostały one stworzone.

Dodatkowymi obowiązkami informacyjnymi objęci zostaną również doradcy finansowi (pośrednicy ubezpieczeniowi), którzy świadczą usługi doradztwa inwestycyjnego. Wyjątkiem są firmy (i doradcy), które zatrudniają mniej niż trzy osoby.

Mimo że przepisy, które dopiero wejdą w życie, nie odnoszą się do firm ubezpieczeniowych oferujących ubezpieczenia majątkowe, to specjaliści nie mają wątpliwości, że to nie koniec zmian. Zrównoważony rozwój jest jedną ze sztandarowych i mocno w ostatnich latach rozwijanych przez instytucje unijne koncepcji. Należy zatem oczekiwać, że w kolejnych latach zostanie on uwzględniony w kolejnych przepisach – zmianie mogą ulec zapisy m.in. dyrektyw IDD i MiFID.