Zmiany podatkowe planowane w drugiej połowie 2021 roku

Pierwsze półrocze 2021 roku przyniosło wiele zmian w przedmiocie podatku VAT, a ustawodawca zapowiada, że to nie koniec – w najbliższych miesiącach pojawią się kolejne nowelizacje. W związku z tym przedstawiamy najważniejsze nowości oraz propozycje nowych regulacji w podatku od towarów i usług.

Pakiet SLIM VAT

Pierwszym z istotnych pakietów zmian podatkowych w 2021 roku był tzw. SLIM VAT, który w teorii miał za zadanie uprościć rozliczenia VAT. Rozwiązania podatkowe w tym zakresie obowiązują od 1 stycznia br. i już od samego początku wiele kwestii powodowało znaczne wątpliwości, w związku z czym Ministerstwo Finansów wydało 23 kwietnia objaśnienia podatkowe.

Jednym z istotniejszych obszarów, które zostały znowelizowane, są nowe sposoby rozliczania faktur korygujących VAT.

W przypadku faktur korygujących obniżających podstawę opodatkowania zniesiony został obowiązek potwierdzenia odbioru takiej faktury, w zamian za konieczność spełnienia następujących warunków:

• uzgodnienia warunków korekty z nabywcą;
• spełnienie uzgodnionych warunków obniżenia podstawy opodatkowania;
• posiadanie dokumentacji potwierdzającej uzgodnienie warunków obniżenia podstawy opodatkowania oraz faktu, że uzgodnione warunki zostały spełnione na moment dokonywania korekty podatku należnego;
• zapewnienia zgodności faktury korygującej z posiadaną dokumentacją.

W związku z licznymi wątpliwościami praktycznymi odnośnie do nowych zasad rozliczania korekt Ministerstwo Finansów poświęciło temu zagadnieniu znaczną część wspomnianych objaśnień.  W pierwszej kolejności, podkreślono m.in., że uzgodnienia dotyczyć mają obniżenia pierwotnie ustalonego wynagrodzenia, ale mogą również nakładać przyszłe warunki, których zaistnienie uzasadnia obniżenie należności (np. za pomocą umów handlowych). Za dopuszczalną formę uzgodnienia uznano także ustne ustalenia umowne z kontrahentem, chociaż w takim przypadku konieczne będzie jednak sporządzenia dodatkowej dokumentacji potwierdzającej uzgodnienie. 

Należy w tym miejscu zaznaczyć, że zmiany ramach SLIM VAT w zakresie faktur korygujących nie obejmują bezpośrednio eksportu, WDT, dostawy towarów i usług poza terytorium kraju oraz szeregu usług np. telekomunikacyjnych, dostaw energii elektrycznej i cieplnej. W tym przypadku, nadrzędna dla dostawcy będzie data wystawienia faktury korygującej, a po stronie nabywcy  obowiązek zmniejszenia podatku naliczonego w kraju powstanie zazwyczaj w momencie otrzymania korekty.

Z kolei kwestia rozliczenia faktur korygujących, które zwiększają wartość obrotu (podatku należnego) nie była do tej pory uregulowana w przepisach ustawy o VAT, a pakiet SLIM VAT potwierdził dotychczasową praktykę, zgodnie z którą korekty takie należy ujmować z uwzględnieniem przyczyny zmiany podstawy opodatkowania. W objaśnieniach sprecyzowano, że w sytuacji, gdy korekta jest uzależniona od spełnienia dodatkowych warunków ustalonych przez strony (np. kursu walut), to korektę należy ująć dopiero w okresie, w którym ziszczą się te dodatkowe warunki.

Oprócz nowelizacji regulacji VAT w ramach pakietu SLIM VAT, należy pamiętać, że znaczący wpływ na bieżącą praktykę podatkową mają orzeczenia sądów, a przede wszystkim Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.  Warty uwagi jest m.in. wyrok z 18 marca 2021 r. w którym TSUE stwierdził niezgodność polskich przepisów z przepisami unijnymi, które dotyczą uzależnienia skorzystania z prawa do odliczenia VAT naliczonego z tytułu WNT w tym samym okresie, w którym podatek ten jest należny, od wykazania VAT należnego w deklaracji podatkowej złożonej w terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca powstania obowiązku podatkowego.

Zapowiedź pakietu SLIM VAT 2

W zakresie planowanych zmian VAT warto odnotować zapowiedź pakietu SLIM VAT 2, którego celem również jest ułatwienie rozliczania obowiązków podatkowych.

Do jego najważniejszych założeń należy uproszczenie fakturowania – zgodnie z zapowiedziami brak będzie konieczności stosowania oznaczeń „faktura korygująca” lub „korekta” czy „duplikat”, podawania przyczyny korekty. Możliwe będzie wprowadzenie wystawiania zbiorczych faktur korygujących tylko do niektórych dostaw z danego okresu, a także nastąpi wydłużenie terminu na wcześniejsze wystawienie faktury (60 dni).

Rezygnacja z obowiązku rozliczenia VAT należnego z tytułu importu usług w terminie 3 miesięcy dla zachowania pełnej neutralności oraz wprowadzenie możliwość przekazywania środków między rachunkami VAT podatnika prowadzonymi w różnych bankach to także założenia omawianego projektu.

Większość rozwiązań z SLIM VAT 2 ma wejść w życie 1 października 2021 r., jednak należy pamiętać, że aktualnie jest to tylko projekt, więc powyższe rozwiązania mogą ulec zmianie lub w ogóle nie zostać wprowadzone.

Pakiet e-commerce

Z zapowiadanych nowelizacji najwcześniej wejdzie natomiast w życie tzw. pakiet e-commerce, który ma obowiązywać już od 1 lipca 2021. Projekt ma zadanie ułatwić przedsiębiorcom handel detaliczny dla konsumentów w UE. Projekt zakłada następujące rozwiązania:

• rozszerzenie zakresu transakcji B2C, które będą mogły być rozliczane za pomocą uproszczonej procedury One Stop Shop (nadal będzie jednak konieczność opodatkowania VAT z lokalnymi stawkami);
• jednolity próg dla sprzedaży wysyłkowej (10 tys. EUR), przy czym możliwe będzie uniknięcie konieczności rejestracji dla potrzeb VAT w innych krajach członkowskich;
• nowe obowiązki dla sprzedażowych platform internetowych dla przesyłek spoza UE.

Wszystkie te rozwiązania mogą się zatem wiązać z koniecznością aktualizacji stosowanych narzędzi informatycznych oraz oprogramowania księgowego.  O ile jednak pakiet e-commerce jest adresowany przede wszystkim do przedsiębiorców w sektorze handlu detalicznego (wysyłkowego) to kolejna z zapowiadanych nowości może już objąć zdecydowanie szerszy krąg podatników. 

Ustrukturyzowane e-faktury

Kolejną nowością ma być bowiem wprowadzenie ustrukturyzowanych e-faktur, które początkowo mają być fakultatywne, a obowiązek ich stosowania ma być wprowadzony od 2023 r.

W ramach tego rozwiązania, podatnik będzie miał możliwość wystawiania i otrzymywania faktur ustrukturyzowanych, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego Ministerstwa Finansów (Krajowy System e-Faktur - KSeF). W praktyce będzie to oznaczać, że podatnik będzie wystawiać fakturę w swoim systemie finansowo-księgowym, a następnie przekazywać ją będzie na platformę MF.

Faktury ustrukturyzowane mają początkowo funkcjonować obok faktur papierowych i elektronicznych, ale można przypuszczać, że zamierzeniem ustawodawcy jest stopniowe wprowadzanie tego typu rozwiązań informatycznych na nieco szerszą skalę i docelowo w modelu obligatoryjnym, a od momentu wprowadzenia standardu JPK w zakresie deklaracji VAT kierunek ten wydaje się nieuchronny.

Marcin Radwan - Taxpoint
www.taxpoint.pl