Grupy towarowo-usługowe (GTU) w nowym JPK_V7, czyli kolejne wyzwania dla podatników

Wielkimi krokami zbliża się 1 października, a co za tym idzie termin wejścia w życie JPK_V7. Podatnicy są na ostatniej prostej, przygotowując procedury dotyczące raportowania VAT, jak również dostosowując działania systemów finansowo-księgowych do nowych wytycznych zaproponowanych przez ustawodawcę.

Jak wiadomo, powszechnie podkreśla się, iż nowy JPK VAT 7 stanowi dla podatników ułatwienie w raportowaniu VAT z uwagi na połączenie dotychczasowego pliku JPK z deklarację VAT. Należy jednak podkreślić, iż w ramach nowego sposobu raportowania pojawia się szereg nowych informacji, jakie podatnicy muszą gromadzić i raportować, a do tej pory nie były one istotne z perspektywy VAT.

13 oznaczeń grup towarowo - usługowych: GTU

Jednym z podstawowych wyzwań dla podatników będzie identyfikacja i odnotowanie w pliku JPK_V7 transakcji dotyczących tzw. grup towarowo-usługowych. W nowym JPK_V7 przedsiębiorcy zmierzą się z 13 oznaczeniami GTU dla poszczególnych grup towarów i usług, które prezentują się następująco:

1. GTU_01 - Dostawa napojów alkoholowych – alkoholu etylowego, piwa, wina, napojów fermentowanych i wyrobów pośrednich, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym.
2. GTU_02 - Dostawa towarów, o których mowa w art. 103 ust. 5aa ustawy.
3. GTU_03 - Dostawa oleju opałowego w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym oraz olejów smarowych, pozostałych olejów o kodach CN od 2710 19 71 do 2710 19 99, z wyłączeniem wyrobów o kodzie CN 2710 19 85 (oleje białe, parafina ciekła) oraz smarów plastycznych zaliczanych do kodu CN 2710 19 99, olejów smarowych o kodzie CN 2710 20 90, preparatów smarowych objętych pozycją CN 3403, z wyłączeniem smarów plastycznych objętych tą pozycją.
4. GTU_04 - Dostawa wyrobów tytoniowych, suszu tytoniowego, płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym. 
5. GTU_05 - Dostawa odpadów – wyłącznie określonych w poz. 79-91 załącznika nr 15 do ustawy.
6. GTU_06 - Dostawa urządzeń elektronicznych oraz części i materiałów do nich, wyłącznie określonych w poz. 7-9, 59-63, 65, 66, 69 i 94-96 załącznika nr 15 do ustawy.
7. GTU_07 - Dostawa pojazdów oraz części samochodowych o kodach wyłącznie CN 8701 – 8708 oraz CN 8708 10.
8. GTU_08 - Dostawa metali szlachetnych oraz nieszlachetnych – wyłącznie określonych w poz. 1-3 załącznika nr 12 do ustawy oraz w poz. 12-25, 33-40, 45, 46, 56 i 78 załącznika nr 15 do ustawy.
9. GTU_09 - Dostawa leków oraz wyrobów medycznych – produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, objętych obowiązkiem zgłoszenia, o którym mowa w art. 37av ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne.
10. GTU_10 Dostawa budynków, budowli i gruntów.
11. GTU_11 - Świadczenie usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, o których mowa w ustawie z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych.
12. GTU_12 - Świadczenie usług o charakterze niematerialnym – wyłącznie: doradczych, księgowych, prawnych, zarządczych, szkoleniowych, marketingowych, firm centralnych (head offices), reklamowych, badania rynku i opinii publicznej, w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych.
13. GTU_13 - Świadczenie usług transportowych i gospodarki magazynowej – Sekcja H PKWiU 2015 symbol ex 49.4, ex 52.1.

Kody GTU w systemach Comarch ERP:

Uwaga na transakcje okazjonalne

Mogłoby się wydawać, że to tylko 13 dodatkowych oznaczeń, więc na pierwszy rzut oka liczba dodatkowych obowiązków z nimi związanych nie powinna specjalnie szokować. W praktyce jednak identyfikacja transakcji przez pryzmat GTU może być nie lada kłopotem. Co więcej, wyzwania w tym zakresie będą dotyczyć nie tylko podatników prowadzących wielobranżową działalność i tym samym narażonych na częste występowanie nowych znaczników.

Może się bowiem zdarzyć, że jakkolwiek zasadniczy przedmiot działalności podatnika nie jest związany z żadną z 13 grup towarowo-usługowych, to jednak zdarzają się przypadki dokonywania okazjonalnych transakcji mieszczących się w powyższym zakresie. Pierwszym przykładem potwierdzającym konieczność rzetelnej weryfikacji przez podatników prowadzonej działalności jest GTU_01 tj. dostawa napojów alkoholowych – alkoholu etylowego, piwa, wina, napojów fermentowanych i wyrobów pośrednich, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym.

Zdarza się, że przedsiębiorcy np. w ramach podziękowania za współpracę lub po prostu upominku świątecznego wręczają swoim kontrahentom alkohol. Co za tym idzie, przedsiębiorca na co dzień niemający nic wspólnego z branżą alkoholową, będzie zobowiązany do weryfikacji czy tego typu forma podziękowań/upominku nie będzie wymagała zastosowania oznaczenia GTU_01, w związku z koniecznością opodatkowania takiego nieodpłatnego nawet przekazania. Na tym nie koniec, przepisy akcyzowe, do których odnosi się rozporządzenie ws. JPK_V7 wymieniają również inne produkty (i półprodukty) wykorzystywane w do celów spożywczych lub przemysłowych, o ile posiadają określoną zawartość alkoholu.

Problem z usługami niematerialnymi

Kolejnym przykładem wątpliwości związanych zastosowaniem odpowiedniego oznaczenia, są sytuacje, w których podatnicy działający np. w grupach kapitałowych, świadczą szeroko pojęte usługi niematerialne na rzecz spółek z grupy. Chodzi oczywiście o analizę, czy tego typu świadczenia powinny być oznaczone w nowym JPK symbolem GTU_12, którego zakres zastosowania zarówno w przepisach, jak i objaśnieniach Ministerstwa Finansów określony jest dość enigmatycznie.  

W objaśnieniach Ministerstwa Finansów z czerwca 2020 r., przedstawiciele resortu finansów wymienili pewien katalog usług niematerialnych, jednocześnie nie wskazując jak je należy interpretować. Nieco poszerzoną odpowiedź opublikowano dopiero w sekcji „Pytania i odpowiedzi” na stronie Ministerstwa Finansów, która wskazała, że wymienione usługi należy identyfikować zasadniczo za pomocą określonych symboli PKWiU. Jednocześnie w informacji znajduje się mało czytelny komunikat, iż „zapis ten należy rozumieć względnie szeroko”.

Powyższe dobitnie pokazuje, że ustawodawca z jednej strony upraszczając rozliczenia VAT, z drugiej wprowadza nowy, rozbudowany obowiązek powodujący konieczność szczegółowej weryfikacji zakresu i charakteru oferowanych przez każdego podatnika towarów i usług. Przeprowadzenie właściwej, drobiazgowej i kompleksowej weryfikacji realizowanych świadczeń wydaje się być kluczowe z perspektywy planowanych sankcji za błędy w raportowaniu danych do JPK_V7. Co więcej, analiza ta nie może ograniczyć się do wątków stricte merytorycznych, powinna dodatkowo uwzględniać aspekt techniczno-technologiczny związany z gromadzeniem niezbędnych danych i zapewnieniem ich właściwego raportowania.

Maciej Dybaś, starszy menadżer w zespole doradztwa podatkowego CRIDO.
Michał Lalak, starszy konsultant w zespole doradztwa podatkowego CRIDO.