Czym jest schema KSeF? Nowa struktura e-faktury

Krajowy System e-Faktur to rewolucja w sposobie wystawiania, odbierania i archiwizowania faktur w Polsce. Od 2026 roku korzystanie z KSeF stanie się obowiązkowe dla większości przedsiębiorców. Dlatego już dziś należy poznać najważniejsze pojęcia z nim związane, takie jak schema KSeF. Wyjaśniamy, czym dokładnie jest schema i jak wygląda jej aktualna wersja FA(3).

Czym jest schema KSeF?

Czym jest schema KSeF?

Schema KSeF lub schema e-faktury to techniczna definicja, która narzuca logiczną strukturę e-faktury i określa: jakie informacje muszą znaleźć się na dokumencie przesłanym do systemu KSeF, oraz w jakim formacie mają być zapisane. Dzięki temu wszystkie e-faktury mają jednakowy układ i są czytelne zarówno dla KSeF, jak i dla programów księgowych.

W praktyce schema to szablon XML, który „uczy” system, jak rozumieć dane z faktury ustrukturyzowanej i umożliwia automatyczne przetwarzanie ich przez systemy informatyczne.

Schema KSeF powstała, aby:

  • ujednolicić format faktur elektronicznych w całym kraju;
  • zautomatyzować proces księgowania i raportowania;
  • zwiększyć bezpieczeństwo obrotu gospodarczego – każda faktura otrzymuje unikalny numer identyfikacyjny.

W większości przypadków przedsiębiorcy nie muszą samodzielnie tworzyć plików XML – ich oprogramowanie księgowe (np. Comarch ERP) generuje je automatycznie w zgodzie z aktualną wersją schemy. Dzięki temu użytkownik skupia się na danych merytorycznych faktury, a system odpowiada za poprawny format techniczny.

Oprogramowanie Comarch pod KSeF zapewniają pełną automatyzację procesu – od weryfikacji danych po wysyłkę i odbiór faktur – co sprawia, że obsługa e-faktur jest szybka, bezbłędna i intuicyjna.

Jaka jest aktualna wersja schemy KSeF? FA(1), FA(2), FA(3)

Obecnie obowiązującą wersją na środowisku produkcyjnym KSeF jest schema FA(2). Jednak od 1 lutego 2026 r. zastąpi ją nowa edycja schema FA(3). Odsłony FA(1) i FA(2) pełniły tylko funkcję przejściową i testową.

Wersja FA(1) funkcjonowała od 1 stycznia 2022 r. i była pierwszą odsłoną roboczą, używaną w fazie pilotażowej wdrożenia Krajowego Systemu e-Faktur. Obejmowała podstawowe dane fakturowe.

Schema FA(2) została wprowadzona od 1 września 2023 r. Był to wariant rozszerzony o nowe pola związane m.in. z korektami, adnotacjami i płatnościami.

Schema FA(3) to najnowsza wersja obowiązująca od momentu pełnego wdrożenia KSeF, czyli od 1 lutego 2026 r. Została już dostosowana do wymogów unijnych i rozszerzona o nowe pola.

Czym wyróżnia się nowa struktura faktury KSeF – FA(3)?

Czym wyróżnia się nowa struktura faktury KSeF – FA(3)?

Nowa schema FA(3) to efekt wielu konsultacji z firmami z różnych branż oraz z dostawcami IT. Wprowadza szereg usprawnień, które mają ułatwić integrację systemów finansowo-księgowych z KSeF.

Najważniejsze zmiany w FA(3):

  • Nowe pola dotyczące walut i kursów przeliczeniowych.
  • Rozszerzenie danych nabywcy i sprzedawcy, np. o numer EORI, o znaczniki dające możliwość m.in. wskazania, czy nabywca jest jednostką JST lub członkiem grupy VAT, a także oznaczenie podmiotu jako „pracownik” w celu identyfikacji wydatków pracowniczych
  • Obsługa płatności ratalnych i zaliczek – dodano opcję podania linku do płatności oraz identyfikatora płatności KSeF,
  • Uproszczone opisy pozycji towarowych.
  • Sekcja „Załącznik” pozwalająca na przesyłanie wraz z fakturą ważnych dodatkowych danych dotyczących rozliczeń na fakturze, z wyłączeniem informacji o charakterze typowo handlowym, marketingowym lub biznesowym.
  • Ograniczenie liczby faktur korygowanych – do 50 000 wpisów (wcześniej liczba ta była nieograniczona).

W praktyce oznacza to mniej błędów przy wysyłce faktur i większą automatyzację procesów księgowych.

Budowa schemy KSeF – główne elementy e-faktury

Budowa schemy KSeF – główne elementy e-faktury

Schema KSeF w formacie XML składa się z kilku logicznych sekcji, które w większości odpowiadają tradycyjnym częściom faktury papierowej. Każda sekcja zawiera pola opisujące konkretne dane.

SekcjaZawartośćPrzykładowe elementy
Nagłówek

Dane faktury

Numer faktury, data wystawienia, rodzaj faktury (np. zaliczkowa, korekta)

Podmiot1

Dane sprzedawcy

NIP, adres, nazwa, kraj

Podmiot2

Dane odbiorcy

NIP, adres, nazwa, kraj

Podmiot3

Dane dodatkowych podmiotów, np. faktora, płatnika, pracownika

NIP, adres, nazwa, kraj

PodmiotUpoważniony

Informacje identyfikujące podmiot uprawniony związany z fakturą

Nazwa, identyfikator wewnętrzny z NIP, adres, rola

Fa

Szczegółowe informacje dotyczące transakcji

Nazwa, ilość, jednostka miary, cena, stawka VAT, suma

Stopka

Pozostałe informacje

numer KRS, REGON, klauzula RODO, kupony rabatowe

Załączniki

Dane dotyczące czynności o złożonej liczbie danych w zakresie jednostek miary i ilości (liczby) dostarczanych towarów lub wykonywanych usług lub cen jednostkowych netto.

Szczegóły dotyczące zużycia energii/gazu w podziale na poszczególne punkty poboru

Dzięki takiej strukturze każda faktura elektroniczna jest ujednolicona, co pozwala na automatyczne przetwarzanie jej w systemach księgowych i kontrolnych.

Schema KSeF – obowiązkowe i opcjonalne pola w strukturze XML

Nie wszystkie dane w schemie KSeF są wymagane. W strukturze XML występują trzy grupy pól, różniące się stopniem istotności: obligatoryjne, opcjonalne i fakultatywne.

Rodzaj polaOpisPrzykład
Obligatoryjne

Elementy konieczne wynikające z przepisów ustawy o VAT. Poza tym brak któregokolwiek z nich spowoduje odrzucenie dokumentu przez KSeF.

NIP sprzedawcy, data wystawienia, wartość brutto, stawka VAT

Opcjonalne

Używane w określonych sytuacjach – np. przy transakcjach międzynarodowych lub korektach

Dane pośrednika, kurs waluty

Fakultatywne

Pola dodatkowe, które mogą być użyte dla własnych potrzeb informacyjnych lub integracji z ERP.

Wewnętrzne numery zamówień, adnotacje handlowe

Jak wygląda wdrożenie schemy KSeF w firmie?

Wdrożenie KSeF i praca z jego schemą wymagają kilku kroków organizacyjnych i technicznych. Oto plan działania, który warto wdrożyć w każdej firmie:

  • 1. Analiza systemów księgowych i ERP.

    Sprawdź, czy Twój program księgowy obsługuje najnowszą strukturę FA(3). W oprogramowaniu Comarch aktualizacje schemy KSeF są wdrażane automatycznie, a każda faktura jest walidowana technicznie jeszcze przed wysyłką, co eliminuje ryzyko błędów lub niezgodności formatu.

    Jak wygląda wdrożenie schemy KSeF w firmie?
  • 2. Aktualizacja procedur wewnętrznych.

    Ustal, kto odpowiada za wystawianie, weryfikację i odbiór faktur. Zaktualizuj regulaminy i politykę obiegu dokumentów.

    Jak wygląda wdrożenie schemy KSeF w firmie?
  • 3. Uzyskanie dostępu do KSeF.

    Zaloguj się do systemu za pomocą Profilu Zaufanego lub certyfikatu kwalifikowanego. Nadaj uprawnienia osobom odpowiedzialnym za wystawianie i odbieranie faktur.

    Jak wygląda wdrożenie schemy KSeF w firmie?
  • 4. Szkolenie pracowników.

    Pracownicy mający kontakt z fakturami powinni rozumieć podstawy schemy KSeF oraz sposób obsługi systemu. Warto przeprowadzić odpowiednie szkolenie KSeF. Comarch prowadzi również otwarte szkolenia i webinary dotyczące KSeF, które pomagają przedsiębiorcom i biurom rachunkowym lepiej zrozumieć zmiany oraz praktycznie przygotować się do pracy z e-fakturami.

    Jak wygląda wdrożenie schemy KSeF w firmie?
  • 5. Testy integracji.

    Warto przetestować przesyłanie e-faktur w środowisku demonstracyjnym KSeF, aby uniknąć błędów, gdy obowiązek wejdzie w życie. Zapraszamy do zapoznania się również z artykułem: jak wystawiać fakturę w ksef.

     

    Jak wygląda wdrożenie schemy KSeF w firmie?
  • 6. Monitorowanie zmian.

    Ministerstwo Finansów regularnie publikuje aktualizacje dokumentacji technicznej i schematów XML. Warto śledzić te zmiany, by zapewnić pełną zgodność.

    Jak wygląda wdrożenie schemy KSeF w firmie?

Jak wygląda wdrożenie schemy KSeF w firmie?

Wdrożenie KSeF i praca z jego schemą wymagają kilku kroków organizacyjnych i technicznych. Oto plan działania, który warto wdrożyć w każdej firmie:

  • 1. Analiza systemów księgowych i ERP.
    Sprawdź, czy Twój program księgowy obsługuje najnowszą strukturę FA(3). W oprogramowaniu Comarch aktualizacje schemy KSeF są wdrażane automatycznie, a każda faktura jest walidowana technicznie jeszcze przed wysyłką, co eliminuje ryzyko błędów lub niezgodności formatu.
  • 2. Aktualizacja procedur wewnętrznych.
    Ustal, kto odpowiada za wystawianie, weryfikację i odbiór faktur. Zaktualizuj regulaminy i politykę obiegu dokumentów.
  • 3. Uzyskanie dostępu do KSeF.
    Zaloguj się do systemu za pomocą Profilu Zaufanego lub certyfikatu kwalifikowanego. Nadaj uprawnienia osobom odpowiedzialnym za wystawianie i odbieranie faktur.
  • 4. Szkolenie pracowników.
    Pracownicy mający kontakt z fakturami powinni rozumieć podstawy schemy KSeF oraz sposób obsługi systemu. Warto przeprowadzić odpowiednie szkolenie KSeF. Comarch prowadzi również otwarte szkolenia i webinary dotyczące KSeF, które pomagają przedsiębiorcom i biurom rachunkowym lepiej zrozumieć zmiany oraz praktycznie przygotować się do pracy z e-fakturami.
  • 5. Testy integracji.
    Warto przetestować przesyłanie e-faktur w środowisku demonstracyjnym KSeF, aby uniknąć błędów, gdy obowiązek wejdzie w życie. Zapraszamy do zapoznania się również z artykułem: jak wystawiać fakturę w ksef.
  • 6. Monitorowanie zmian.
    Ministerstwo Finansów regularnie publikuje aktualizacje dokumentacji technicznej i schematów XML. Warto śledzić te zmiany, by zapewnić pełną zgodność.

Podsumowanie

Schema KSeF to techniczny fundament systemu e-fakturowania w Polsce. Jej aktualna wersja FA(3) wprowadza szereg usprawnień, które mają uprościć integrację, ograniczyć błędy i zapewnić zgodność z europejskimi standardami.

Wdrożenie schemy KSeF wymaga przygotowania, zarówno od strony technicznej, jak i organizacyjnej. Dlatego warto już dziś sprawdzić, czy oprogramowanie firmy jest zgodne z FA(3) oraz przetestować integrację z KSeF API. Użytkownicy systemów Comarch mogą to zrobić bezpośrednio w środowisku testowym, korzystając z gotowych szablonów e-faktur, materiałów szkoleniowych oraz integracji KSeF API dostępnej w programie.

Chcesz uzyskać więcej informacji o KSeF, ustrukturyzowanej fakturze elektronicznej i Comarch EDI?

Kliknij przycisk obok, aby nawiązać kontakt z jednym z naszych ekspertów