Centralna baza danych ZUS w nowszej wersji

Zakończył się ostatni etap prac migracyjnych głównego systemu bazy danych IBM Db2 w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Jest to największa baza danych w Polsce. W ramach działań realizowanych przez firmę Comarch przy współpracy z firmą Kyndryl, przeprowadzono migrację systemu do  wersji 12 FL 500. Nowa wersja Db2 zapewnia pełne wsparcie producenta oraz stanowi rozwiązanie ograniczeń wynikających z architektury wcześniejszych wersji. Umożliwia też wykorzystanie nowych funkcjonalności bazy danych Db2 – szczególnie w obszarze pamięci operacyjnej, co istotnie zwiększyło wydajność systemu.

Kompleksowy System Informatyczny Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (KSI ZUS), obsługujący 25 milionów klientów, ma zasadnicze znaczenie dla realizacji statutowych działań urzędu, stale poszerzanych o nowe akcje biznesowe i zmiany przepisów prawnych. Ze względu na pracę systemu 24/7, prace migracyjne musiały uwzględnić ewentualne uciążliwości odczuwane przez płatników i ubezpieczonych, a także pracowników zakładu. Sam proces migracji środowiska produkcyjnego przebiegał w ramach następujących po sobie etapów projektowych. Celem końcowym przedsięwziętych prac była migracja silnika bazy danych IBM Db2 do wersji 12 FL 500 zaplanowana na połowę sierpnia 2022 roku.

Realizacja procesu migracji w środowisku produkcyjnym opierała się na wydajnościowych i funkcjonalnych testach poszczególnych elementów systemu odwołujących się do centralnej bazy danych Db2.  

– Ze względu na stale rosnący zakres usług świadczonych przez KSI oraz konieczność modyfikacji systemu, migracja Db2 do wersji 12 obciążona była dodatkowym ryzykiem. Aby mu zapobiec wprowadzono szczegółowe testy aplikacyjne oraz dodatkowe obserwacje systemowe. Poza zapewnieniem pełnego wsparcia producenta, migracja uzasadniona była również perspektywą uzyskania korzyści wynikających z nowej wersji. Szczególnie pożądaną przy obecnych warunkach, był wzrost wydajności systemu – powiedział Mirosław Pasternak, kierownik projektu po stronie Comarch.

Realizacja migracji bazy danych do wersji 12 nie byłaby możliwa bez przygotowania i wdrożenia technicznych zmian w oprogramowaniu KSI dostosowujących je do nowej wersji bazy.

– W oparciu o liczne testy, ponowne weryfikacje oraz analizy różnic nowej wersji bazy danych w stosunku do używanej w ZUS, zespół programistów i inżynierów Comarch przygotował zmiany w kodzie aplikacji KSI i obiektach bazodanowych tak, aby całość systemu po migracji działała w sposób niezmienny funkcjonalnie i korzystniejszy wydajnościowo – powiedział Bartosz Gasparski, koordynator techniczny po stronie Comarch.

W celu uzyskania maksymalnego zabezpieczenia dla powodzenia migracji, zespół realizujący projekt podjął szereg proaktywnych działań. Skonstruowany został raport porównawczy zmian ścieżek między kolejnymi wersjami dla dynamicznych zapytań. Specjaliści Comarch przygotowali również środowisko przedprodukcyjne  służące do weryfikacji potencjalnych obejść.

– Obserwowane obecnie trendy takie jak istotny spadek obciążenia komputera centralnego, jego większa efektywność, czy też krótszy średni czas realizacji procesów biznesowych przekładają się w bezpośredni sposób na usprawnienie pracy zakładu i zabezpieczają od strony technologicznej realizację kolejnych, wynikających z ustawodawstwa zmian w obszarze KSI – wskazał dodatkowo Mirosław Pasternak.

– Świadczyliśmy usługi Mainframe dla ZUS od samego początku istnienia systemu KSI – powiedział Maciej Rowiński, kierujący koordynacją techniczną projektu w firmie Kyndryl. – Mając na względzie rozmiar bazy danych i ich krytyczny charakter, już od pierwszego spotkania planistycznego byliśmy skoncentrowani na pomyślnej realizacji tej wyjątkowej i trudnej technicznie operacji. Dotrzymanie postawionych sobie na początku terminów wymagało doskonałej organizacji, szczegółowego planowania zadań i szeroko zakrojonych testów.

W jego ocenie, kluczowym czynnikiem decydującym o powodzeniu projektu był wysoko wyspecjalizowany zespół projektowy, złożony z najlepszych specjalistów Kyndryl w zakresie technologii baz danych na platformie Mainframe. Zaktualizowanie wersji silnika bazy danych było kompleksową operacją i wiązało się z dostosowaniem warstwy systemowej, narzędziowej oraz aplikacyjnej, co wymagało wielu miesięcy przygotowań. Wdrożenie pokazało wyraźny spadek zużycia procesorów, przyspieszyło czas wykonywania zadań i transakcji oraz zoptymalizowało koszty pracy systemu Db2. Nowa wersja, która jest obecnie użytkowana w ZUS, otwiera wiele możliwości dalszej optymalizacji środowiska Db2, co w niedalekiej przyszłości powinno przynieść instytucji kolejne wymierne korzyści – dodał Maciej Rowiński. 

Projekt migracji motoru bazy danych Db2 do wersji 12 był prowadzony w okresie wzmożonych zmian w obszarze KSI, w związku z zadaniami nałożonymi na Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ostatni z etapów, czyli migracja bezpośrednio z wersji 10 NFM do wersji 12, nie była nigdy wcześniej wykonywana na świecie.

– Migracja motoru bazy danych Db2 była ostatnim etapem kończącym erę długu technologicznego w obszarze platformy Mainframe. Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoczął kolejne prace mające na celu optymalizację środowiska Db2 oraz wyjście ze wspomnianego długu technologicznego w obszarze innych schodzących platform – powiedzieli  Justyna Walerysiak i Grzegorz Zaremba, prowadzący projekt po stronie ZUS.

– Pragnę podkreślić, że ten złożony i skomplikowany na wielu płaszczyznach proces migracji obarczony był niemałym ryzykiem, które dzięki zaangażowaniu sztabu specjalistów biorących udział w tym przedsięwzięciu, było skutecznie mitygowane aby docelowo migracja była przeprowadzona w sposób bezpieczny. Migracja wymagała precyzyjnego zaplanowania działań zarówno w obszarze technologicznym, jak również organizacyjnym, szczególnie jeżeli weźmiemy pod uwagę liczbę zmian w systemie KSI, jakie musiały być wykonane równolegle w związku z nowymi zadaniami nałożonymi na ZUS. Migracja nie mogła spowodować przestoju w funkcjonowaniu systemu, co udało się osiągnąć. Jest to ogromny sukces zespołów realizujących migrację - podsumował Włodzimierz Owczarczyk, członek zarządu ZUS ds. IT.